Kansızlık ve nedenleri?

KANSIZLIK
Kendinizi sürekli yorgun ve isteksiz mi hissediyorsunuz?
Kansızlık, özellikle kadınlarda ve çocuklarda görülüyor. Anemi aşırı uykuya sebep olur. Demir eksikliği veya kansızlık, tıp dilindeki terimiyle "anemi" çeşitli nedenleri olan bir hastalıktır. Hanımlar ve çocuklar arasında yetişkin erkeklere göre daha sık rastlanan kansızlık, tedavi edilmediğinde ruhsal hastalıklar dahil olmak üzere pek çok probleme sebep olabiliyor.
Dengeli bir beslenme ile kansızlık genelde önüne geçilebilen bir hastalıktır. Yemek seçme ve tek yönlü beslenme vb. mesela hamur işine ağırlık verme kansızlığa yol açabilmektedir. Anemi, yani kansızlık depresyona yol açan organik rahatsızlıklardandır. Bununla birlikte anemiden dolayı depresyonun ortaya çıkması durumunda anemi ile birlikte depresyonun da ilaç ve psikoterapi ile tedavi edilmesi gerekmektedir.
Aslında dengesiz beslenme sadece anemiye değil B vitamini kalsiyum, magnezyum eksikliği gibi farklı vitamin ve mineral eksikliklerine yol açar ki, bütün bu eksikliklerin benzer psikolojik etkileri vardır. Dengeli beslenme beden sağlığı kadar ruh sağlığının da korunması açısından ihmal edilmemeli.
Kronik enfeksiyon hastalıkları, aşırı kan kaybına yol açan ciddi yaralanmalar, fazla kanamalı olan ameliyatlar, hanımlarda sık veya çok sayıda doğum, adet bozuklukları, tedavi edilmeyen sık burun kanamaları, tiroit bozuklukları da anemiye yol açabiliyor. Kalıtımsal bazı hastalıklar mesela "Akdeniz anemisi" de özel tedavi gerektiriyor. Anemi kan tahlilleri ile kolay tespit edilen bir rahatsızlık olmakla beraber gizli anemi şeklinde daha detaylı tahlilleri gerektiren türleri de vardır. Genelde solgun deri anemi belirtisidir. Fakat bu yanıltıcı olabilir. Solgun renkli derili olup kansızlık problemi olmayan kişiler olduğu gibi rengi solgun olmadığı halde anemi problemi olan kişiler de vardır.
Kişinin hareketini kısıtlaması ve verimliliğini düşürmesi bakımından depresyon, panik atak gibi psikolojik rahatsızlıklardaki semptomlara son derecede benzer semptomları yani belirtileri olan anemi, organik rahatsızlıklara yol açtığı gibi psikolojik sonuçları da olan bir hastalıktır.
Tedavi ihmal edilmemeli
Kansızlığın problemlere yol açtığı bilinmeyince tedavisi de ihmal edilebilmektedir. Anemiden şüphelenildiğinde dahiliye uzmanı bir hekime gidilip muayene ve önerilen tetkikler yaptırılmalıdır. Anemi tedavisinde önce kansızlığın nedeni tespit edilmeli ve buna göre tedavi yapılmalıdır. Tedavi süresine mutlaka uyulmalıdır. Mesela bir aylık tedavi süresinde ilaçların on beş gün kullanılıp bırakılması aneminin devam etmesine yol açar.
Kansızlıktan dolayı hayatımızda ne gibi sorunlar ortaya çıkar?
Anemiden dolayı ortaya çıkan bazı psikolojik problemleri ve hayatımızı negatif yönde etkileyen önemli bazı haller ve belirtiler şunlardır:
Kendinizi sürekli yorgun hissedersiniz
Anemi hastası, halsizlikten dolayı az hareket etmek isteyebilir. Bu problem bilhassa ev hanımlarında çevreleri tarafından anlaşılmamaya yol açmaktadır. Hareketlerde yavaşlık ve sürekli yorgunluk hissi depresyona benzemektedir.
Çarpıntı ve sol kola vuran ağrı yapar
Anemi, sol kola vuran ağrı ve çarpıntı, hava açlığı, sıkıntı gibi şikayetlere de yol açıyor. Bu da kişinin kalple ilgili bir problemi olduğunu düşünmesine ve paniğe kapılmasına sebep olabilir. Çok uzun süren ve tedavi edilmeyen kansızlık kalp yetmezliği gibi hastalıklara da yol açabiliyor.
Uykuya düşkünlüğünüz artar
Aneminin sebep olduğu yorgunluk ve halsizlik uykuya düşkünlük yapabilir ve uyku bozukluklarına yol açabilir. Günlük düzenin bozulması başka problemleri de beraberinde getirir. Bu da depresyon belirtilerindendir.
Öğrencilerin ders başarısı düşer
Demir eksikliği özellikle öğrencilerde ders çalışamama ve dolayısıyla ders başarısının düşmesine yol açabilir. Ailenin bu durumu fark etmemesi veya önemini bilmemesinden dolayı çocukla veya gençle ilişkileri bozulabilir. Ders başarısızlığı güven sorununa yol açarak başka psikolojik problemleri tetikleyen sebepler arasındadır.
İş verimliliğiniz düşer
İleri derecedeki anemi, çalışanlarda zihinsel fonksiyonların azalmasına bağlı olarak iş başarısının düşmesine sebep olur. Yorgunluk, halsizlik veya isteksizlik iş hayatında çok gerekli olan atılımcılık ve girişimcilik gibi özelliklerin de azalmasına yol açar.
Sosyal ilişkileriniz bozulur
İleri derecede kansızlık, kişinin isteksiz ve yorgun olmasından dolayı sosyal ilişkilerden uzaklaşmasına yol açabilmektedir. Bilindiği gibi sosyal ilişkiler bir miktar güç ve çaba gerektirir. Misafir çağırmak veya bir yere gitmek için kendinde yeterli gücü hissetmeyen kişi bu tip faaliyetlerden uzak durur. Bu davranışı çevresindekiler tarafından anlayışla karşılanmayınca gerginliğe neden olabilir.


Kansizligin nedenleri nelerdir?
Türk Hematoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Muhit Özcan, kansızlığın en çok kadınlarda görüldüğünü belirterek, 'Her 100 kadından 70-90'ında demir,B12 ve folik asit eksikliğine bağlı kansızlık görülmektedir' dedi.
Kansızlık doğurganlık çağındaki kadınlarda sık görülen hastalıkdır. Tedavi edilmediğinde ciddi sağlık problemlerine yol açabilir.
Kansızlık, en belirgin olarak ''çabuk yorulma'' ile kendini gösterir.
Özcan, ''Bir kişi daha önceleri yarım saat yürüdüğünde yorulmazken 10 dakika içinde yoruluyorsa kan değerlerine bakılması gerekir. Nefes darlığı, konsantrasyon güçlüğü, üşüme, uykuya eğilim, soğuktan hoşlanmama, saç dökülmesi ve tırnak kırılması da kansızlığın yaygın belirtileridir'' diye konuştu.
Demir eksikliğinin en çok kan kaybıyla söz konusu olduğunu ve kansızlığın ençok kadınlarda görüldüğünü belirten Özcan, şunları kaydetti:
''Demir eksikliği, kadınlarda erkeklerden çok daha fazladır. Kadınlarda ortalama 13 yaşından itibaren menopoz dönemine kadar geçen süre içinde, her ay regl dönemlerinde kan kaybı olduğundan, doğurganlık çağındaki kadınlar, genellikle yaşamlarının bir döneminde bu sorunla karşılaşmaktadırlar.
Erkeklerde ise bu oran kadınlara oranla azdır. Erkeklerde görülen kansızlığın nedenleri de iyi sorgulanmalı, başka hastalıklara ilişkin bulgu olabileceği düşünülerek incelenmelidir.''
Kansızlığın bir diğer nedeni olan B-12 vitamini eksikliğidir. En çok vejetaryenlerde görülür. Özellikle kırmızı et yemeyen kişilerde ya da sosyo-ekonomik koşullara bağlı olarak et tüketemeyenlerde sıklıkla görülmektedir. B-12 mideden emilen bir vitamindir. Gastrit gibi bazı özel mide hastalıklarıda bu vitaminin eksikliğiyle karşılaşılır.
Folik asit eksikliğinin ise taze yeşil sebze ve yeşillik tüketmeyen kişilerde ve çok alkol alanlarda sık görülür. Vücudun gelişim dönemlerinde ve gebelikte folik asik gereksinimi artar.
Bazı kan kanserler de kansızlığa neden olabildiği için doğru tanı konulması çok önemlidir. Kansızlığın nedenleri yaşa, cinsiyete, mevcut hastalıklara göre kapsamlı olarak irdelenmesi gerekir.
Demir eksikliğinin en az 6 ay boyunca ağızdan alınacak haplarla tedavi edilebilir. B-12 eksikliği için de ilk yüklemenin ardından ayda bir ömür boyu kalçadan iğne yapılmaktadır.
Folik asit eksikliğinin de hekim kontrolünde düzenli kullanılacak haplarla tedavi edilebilinir.
Kansızlığın tedavi edilmediğinde, kişinin yaşam kalitesinin düşmesine neden olabildiğini belirten Özcan, ''Uzun süren kansızlık, vücudun tüm sistemlerini bozacaktır. Zekadan cinsel yaşama kadar negatif etki edebilen kansızlık, özellikle, kalp ve böbrek yetmezliğinin gelişmesine neden olabilir. Bu nedenle mutlaka tedavi edilmelidir'' diye konuştu.